| بررسی گسیل گردوخاک توسط توفان جبهه‌ای در شرق و جنوب‌شرق ایران (مطالعه موردی23 و 24 آوریل 2019) |
| کد مقاله : 1084-SALTLAKEDUST |
| نویسندگان |
|
محمد اصغری *1، معصومه احمدی حجت2 1سازمان هواشناسی-معاون مرکز ملی پیش بینی 2تهران میدان آزادی بلوار معراج سازمان هواشناسی کشور-رئیس اداره پیش بینی کشاورزی |
| چکیده مقاله |
| یکی از شدید‌ترین توفان‌های جبهه‌ای گردوخاک در منطقه شرق و جنوب‌شرق کشور در روزهای 23 و 24 آوریل 2019 اتفاق افتاد. این توفان سبب اختلال در تردد زمینی و هوائی در استان‌های کرمان و سیستان و بلوچستان شد. لذا ساختار گردش جوّ در زمان وقوع این توفان با استفاده از داده‌های بازتحلیل میدان‌های هواشناختی ERA5 و نقشه‌های همدیدی بررسی شد. نتایج تحلیل همدیدی به همراه تصاویر RGB نسل دوم ماهواره‌های متئوسَت نشان داد که سامانه جبهه‌ای در روز 23 آوریل در حال عبور از روی منطقۀ مورد مطالعه بوده است که در پشت جبهه سرد آن تودۀ وسیعی از گردوخاک منطقۀ گسترده‌ای از عراق و عربستان تا نیمۀ جنوبی ایران را در بر گرفته است. این تودۀ گردوخاک بتدریج در منطقه شرق و جنوب‌شرق کشور منتشر شد. تشدید گرادیان فشار بخصوص در زمان عبور جبهه سرد، وجود جت ترازپایین، وزش باد شکافی بر روی مناطق خشک و مستعد تالاب خشک شده هامون و فرارفت هوای سرد بر روی منطقه وسیع و مسطح کویر لوت، از عوامل مهم و اساسی در تشکیل و گسترش توفان گردوخاک در شرق کشور بودند. شبیه‌سازی این رویداد با استفاده از مدل WRF-Chem و طرحواره گسیل AFWA نشان داد که مدل توانسته است شروع گردوخاک از استان کرمان و سپس گسیل آن به مناطق وسیعی از شرق و جنوب‌شرق را به خوبی بازتولید کند. هرچند غلظت PM10 خروجی مدل بیشتر از غلظت اندازه-گیری شدۀ این ذرات بود. اما روند تغییر غلظت PM10 تولید شده توسط مدل توافق بسیار خوبی با واقعیت داشت. |
| کلیدواژه ها |
| توفان گرد و خاک جبهه‌ای، مدل WRF-Chem، گسیل گردوخاک، طرحواره AFWA، جنوب‌شرق ایران |
| وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی |