| ارائه تحلیلی کاربردی از منشاء و راهکارهای کنترل گرد و غبار شهرستان سرخس |
| کد مقاله : 1163-SALTLAKEDUST |
| نویسندگان |
|
یاسر قاسمی آریان *1، هادی اسکندری2، محمود محمدی رودباری3، سیدجعفر سیداخلاقی2، نوید ضیائی4 1استادیار 2پیکانشهر، باغ گیاهشناسی ملی ایران، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور 3مدیرعامل شرکت طرح آبریز 4سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور |
| چکیده مقاله |
| معرفی منشاء و کانون اصلی تولید گرد و غبار در هر منطقه، همواره محل مناقشه بین متخصصان و کارشناسان اجرایی در نهادهای مرتبط است. در همین راستا تحقیق حاضر با هدف بررسی روند تخریب سرزمین و شناسایی منشاء اصلی تولید گرد و غبار شهرستان سرخس و ارائه یک تحلیل کاربردی جهت کنترل و مهار آن به مرحله انجام رسید. برای این منظور روند تغییرات پوشش گیاهی با استفاده از تصاویر سنجش از دوری ماهواره لندست و سنتینل و شاخص MSAVI در بازه‌ی زمانی 2023-1995 و در محیط Terrst2020 تعیین و موقعیت و ویژگی اراضی تخریب‌یافته شناسایی شد. در ادامه نقشه حاصل با نقشه کاربری اراضی تلفیق گردید. نتایج بررسی روند تغییرات شاخص MSAVI نشان داد متوسط این شاخص از 209/0 در سال 1374 به 137/0 در سال 1403 کاهش یافته است. همچنین نتایج نشان داد نشان داد که بیشترین سطح مناطق تخریب‌یافته (88 دردصد) در اراضی زراعی و تنها 6 درصد از این مناطق در کاربری مرتع واقع است. به طور کلی می‌توان اذعان نمود که تغییر کاربری اراضی از طریق شخم و شیار (در اراضی تحت مالکلیت آستان قدس رضوی) و نتیجتا تبدیل مراتع به دیم‌زارهای کم‌بازده اصلی‌ترین عامل تخریب و متعاقبا تشدید پدید گرد و غبار بوده است. در این میان هر گونه اقدام جهت کنترل و مهار گرد و غبار می‌بایست مبتنی بر اصول کشاورزی حفاظتی هم‌زمان با اجرای طرح‌های چندمنظوره (کشت گیاهان پایا، کم‌آبخواه و اقتصادی)، رعایت ظرفیت مرتع و در نهایت پیاده-سازی رویکرد مدیریت پایدار سرزمین با تاکید بر پایداری معیشت اجتماعات محلی باشد. |
| کلیدواژه ها |
| شاخص MSAVI، تخریب سرزمین و بیابان‌زایی، تغییر کاربری، مشارکت، سرخس. |
| وضعیت: پذیرفته شده برای ارسال فایل های ارائه پوستر |